U die Keizersberg in het hart draagt

Keizersberg – u weet het, die naam is een begrip in Leuven en ver daarbuiten. De berg van de keizer? Jazeker, op de ijzerhoudende heuvel aan de noordrand van de stad, een oase van groen en rust, stond een versterkte burcht waarin Karel V af en toe logeerde en er lessen kreeg van Adriaan Floriszoon, de latere paus Adrianus VI. In die periode was Karel ongekroond en dus nog lang niet de heerser die naam en sier zou maken door vele landen onder zijn voogdij te brengen. Het kasteel stond er evenwel al eerder. Het was rond 1225 gebouwd voor de graven van Leuven, en werd ook de (tweede) residentie van de hertogen van Brabant. Nog later fungeerde de burcht als muntatelier en decor voor Bourgondische toernooien. Omdat de Leuvenaars spreken van Césarsberg, dachten sommige historiografen dat Julius Caesar er ooit zijn intrek had genomen. Maar dat verhaal is zo fictief als de story over de Antwerpse held Brabo.

Karel V liet het castrum restaureren en gaf het na zijn troonsafstand in beheer van adellijke kasteelheren. Een van die gouverneurs was de humanist Erycius Puteanus, de meest succesvolle leerling van Justus Lipsius. Puteanus verhief het kasteel tot een ‘burcht van wijsheid’: hij gaf er privéonderricht, ontsloot zijn bibliotheek, verstrekte logies aan ‘open geesten’ en ontving er diverse kunstenaars. Op de site van de Keizersberg genoten vele gasten een warm en hartelijk onthaal. Puteanus kroonde hen met flair, geletterdheid en levenslust. Na hem geraakte het kasteel geleidelijk in een bouwvallige toestand, tot het op bevel van Jozef II van Oostenrijk definitief gesloopt werd. Van de roemruchte site bleef niet veel meer over dan een waterput, enkele restanten van de schoormuur, de groene zone van ca. 6 ha, … én de naam Keizersberg.

Op het einde van de 19de eeuw liet de abt van Maredsous zijn oog vallen op Keizersberg. Op de kasteelsite bouwde hij tegen de eeuwwende alvast een gedeelte van het geplande kloostercomplex in neoromaanse stijl, bedoeld als studiehuis voor monniken die aan de Alma Mater hun ‘certificaat van wijsheid’ wilden behalen. Maar de eerste die gekroond werd, was de hemelse koningin Maria, de patrones van Keizersberg. De pioniers van de nieuwe stichting kozen immers de wapenspreuk ‘Veni coronaberis’ (‘Kom en je wordt gekroond’) toen hun klooster onder de officiële naam Regina Coeli tot abdij werd verheven. De abdij groeide uit tot een gigantisch complex, een harmonieuze opstelling van vier hoge vleugels rondom een binnentuin. Een innerlijke burcht waaraan elk hart zich hecht. Gaandeweg bekwaamden de monniken van Keizersberg zich in de kunst die erin bestaat hun bezoekers en gasten te verwennen met alles wat het leven smaak en zin geeft: liturgie en gebed, kunst en cultuur, stilte en bewondering, en bovenal de kroon die het welbevinden van een gelukkig leven is. De site bleef zijn naam waardig.

In het jaar 2010 kreeg Keizersberg het statuut van beschermd monument. De kroon op het werk? Jazeker. Maar nog steeds verlangen de monniken op de eerste plaats mensen te kronen naar wie hun aandacht uitgaat, mensen voor wie ze bidden, met wie ze een brok cultuur en kunst delen, kortom: mensen die door de Schepper niet veel minder geacht worden dan keizers of keizerinnen – alle mensen van goede wil! Alleen, de abdij waar de monniken zich van hun taak kwijten, heeft geleden onder de tand des tijds. De gebouwen zijn dringend aan restauratie en renovatie toe. Gebeuren die vernieuwingswerken, waarvoor de financiële middelen ontbreken, niet, dan zullen de monniken gedwongen zijn hun historische site te verlaten en blijft de Keizersberg ontzield achter. Een kroon die te grabbel wordt gegooid? Daar lijkt het op.

Toch is er hoop. De monniken hebben naast hun volgehouden apostolaat nog één troef: u die Keizersberg in het hart draagt! U kunt immers uw steentje bijdragen aan de projecten die van start zijn gegaan of binnenkort een aanvang nemen om ‘Keizersberg 2.0’ gestalte te geven: een noodherstelling van het dak van de noordvleugel; het opfrissen en vernieuwen van de nutsvoorzieningen in het oude abtskwartier, waardoor verhuring van die lokalen mogelijk wordt; de grondige renovatie van de studentenkamers die dringend aan een (verplichte) upgrading toe zijn om nog erkend te kunnen worden als ‘geregulariseerde’ huisvesting; de installatie van de (verplichte) voorzieningen om het bouwkundig erfgoed brandveilig te houden; alle restauratiewerken waartoe Monumentenwacht ons in haar inspectierapport aanmaant of die de net uitgevoerde energieaudit als nuttig bestempelt.

We zijn u dan ook heel dankbaar als u overweegt een financiële bijdrage over te maken op de projectrekening die de Koning Boudewijnstichting opende voor de fondsenwerving ten voor- dele van de restauratie- en renovatiewerken in Keizersberg. Raming kostprijs: 4,5 miljoen eur.

U die Keizersberg in het hart draagt, betekent niet alleen veel voor de monniken van deze abdij, maar ook voor allen die Keizersberg waarderen als een ‘sterke plek’ die uitnodigt tot verdieping, gebed, verstilling en tot zorg voor mensen en dingen die de Schenker van alle goeds aan de rentmeesters van de wereld toevertrouwde. En dat klinkt nog mooier in het Latijn: CIRCUMDATA CARITATI OMNIUM CORDA LAETIFICAT – ‘wat met liefde omringd wordt, schept vreugde in ieders hart’. Wees alvast verzekerd van de warme gevoelens van liefde en dank vanuit het hart van Keizersberg. De monniken willen er u mee kronen.

Dirk Hanssens osb
prior-administrator Keizersberg